Is paardrijden een sport?

Is paardrijden een sport?

“Paardrijden is geen sport!” Ik denk dat iedere ruiter die uitspraak ooit wel eens te horen heeft gekregen. “Je zit er alleen maar op en het paard doet al het werk.” Wat maakt paardrijden wel of geen sport? En zou je als ruiter ook naast het rijden op je paard nog moeten sporten? 

Dit artikel is een samenvatting van aflevering 4 van de Ruiterdoelen Podcast. In deze aflevering ga ik in gesprek met Ruitervitaal coach Suzanne Brooshooft. Via haar bedrijf Stable & Fit helpt ze ruiters fysiek en mentaal sterker en fitter te worden. Luister de hele aflevering op Spotify of lees hier verder. 

 

Wat maakt paardrijden wel of geen sport?

Er zijn heel veel aspecten die paardrijden inderdaad wel degelijk een sport maken. Hoe intensief paardrijden is voor een ruiter verschilt natuurlijk heel wel erg per persoon. Dat hangt af van discipline je rijdt, op welk niveau je rijdt en wat je doel is natuurlijk.

Is paardrijden een sport? Ja! Maar eigenlijk is het nog meer dan dat. Ik zie het eigenlijk meer als een complete lifestyle. Je hebt natuurlijk naast het paardrijden ook nog de verzorging van je paard, de verantwoordelijkheid over een levend dier. Dus bij paardrijden komt nog veel meer kijken dan bij de gemiddelde sport vind ik.

Fysieke en mentale vaardigheden van ruiters

Als ruiter moet je veel vaardigheden goed beheersen. Denk aan balans, een goede aansturing en een fijne motoriek. Je moet je armen en benen, zowel links als rechts, allemaal onafhankelijk aan kunnen sturen zonder dat de rest van je lichaam ook mee doet. Daarnaast heb je ook wel een stukje kracht en conditie nodig. Hoe beter je die twee op basisniveau hebt, hoe makkelijker het natuurlijk wordt. En daar kun je eigenlijk eindeloos over doorgaan. Wat je er allemaal voor nodig hebt om echt goed te kunnen rijden. Want vergeet ook mentale vaardigheden niet. Als je alleen maar gestrest of angstig op je paard zit, dan gaat het sowieso niet werken.

Een eenzijdige sport

Maar aan de andere kant is paardrijden ook wel een eenzijdige sport. Dat is eigenlijk bij heel veel specifieke sporten zo. En wat ik daar eigenlijk mee wil zeggen is dat je bepaalde spiergroepen nu eenmaal meer gebruikt in het zadel dan anderen. Dus het is best wel lastig om als je als ruiter alleen maar paardrijdt, al je spieren gelijk te belasten, sterker te maken en sterk te houden.

“Als je alleen paardrijd is het lastig om om al je spieren gelijk te belasten, sterk te maken en te sterk houden.”

Is het voor iedere ruiter belangrijk om naast het paardrijden ook te sporten?

Vaak wordt gedacht dat alleen topruiters of hele fanatieke wedstrijdrijders moeten werken aan hun eigen ruiterfitheid, maar dat is niet juist. Iedere ruiter heeft het nodig. Zelfs als jij bijvoorbeeld alleen maar recreatief rijdt en veel buitenritten maakt. Het is ook dan heel belangrijk dat je goed ontspannen kunt zitten. En misschien nog zelfs wel belangrijker, als je lange buitenritten of trektochten maakt.

Je zou kunnen denken “Nou als ik een buitenrit maak dan rij ik rustig en dan ga ik gewoon lekker mijn beweging van mijn paard mee.” Dat is misschien voor jou wel fijn, maar voor je paard is dat niet altijd even fijn. Je paard heeft wel degelijk die aansturing van jou nodig zodat hij weet dat je er bent en wat je van hem verwacht. Want een paard reageert alleen maar op jouw acties. Dus ook voor de recreatieve ruiter is het erg belangrijk om met dit ruiterfitheid aan de gang te gaan.

Niveau en intensiteit van de ruiter

Het is wel zo dat hoe verder jij komt in de sport, hoe makkelijker het fysiek wordt voor jouw lijf. Zoals je misschien al ziet bij bepaalde Grand Prix ruiters, dat ziet er zo verfijnd uit. Zij hebben eigenlijk al zo’n goede basis controle over hun rompspieren, over hun benen, over hun armen. Als je zo goed kan rijden is het eigenlijk ook qua kracht en conditie steeds minder intensief voor een ruiter. Dat betekent dat als zo’n ruiter bijvoorbeeld drie kwartier of een uuur gaat rijden, dat hij daar zelf eigenlijk nog niet voldoende in geprikkeld ben om het echt sport te noemen. Merk jij dat je qua kracht en uithoudingsvermogen eigenlijk niet zo geprikkeld wordt in het zadel? Dan is het mooi natuurlijk om daarnaast ook nog te gaan sporten.

Sporten zonder paard

Als jouw paard een tijdje uit de running is, bijvoorbeeld door een blessure waardoor jij zelf niet kan rijden, dan is het ook verstandig om zelf je kracht en conditie te onderhouden. Stel je hebt zelf, je bent door je enkel gegaan of je hebt een blessure in je knie of noem maar op, waardoor je eigenlijk niet kunt paardrijden, want ja je hebt wel gelijk beugels druk nodig, dan wordt een lastig verhaal. Ook dan kun je nog ontzettend veel oefeningen doen waarbij je dan bijvoorbeeld dat lichaamsdeel wat minder gebruikt of wat voorzichtiger bent. Met een kleinere ‘range of motion’  of kleinere bewegingen kun je al heel veel bereiken!

Hoe vaak en hoe lang moet je dan sporten?

Het allerbelangrijkste is dat jij regelmatig beweegt. Het liefst elke dag. Dat kan als jij tijd hebt een intensieve work-out zijn van bijvoorbeeld een uur. Maar dat kan ook prima zijn dat je na zo’n drukke dag zegt ik heb nog even tijd voor mezelf, wat ga ik doen? En op dat moment kun je een keuze maken. Ga je voor de tv zitten, lekker relaxed een chippie erbij of pak ik toch nog even oefeningen meer? Want het hoeft echt niet mega intensief te zijn. Maar dat je toch nog even die beweging meepakt, misschien de oefeningen die je voor jezelf als aandachtspunten hebt, dan kun je gewoon in 15 a 20 minuten klaar zijn.

Intensief sporten of niet?

Je kunt een hele intensieve training doen, met bijvoorbeeld veel kracht of conditie. Maar dan heb je waarschijnlijk twee a drie dagen daarna spierpijn. En dat kan als je je daarnaast geen andere sport doet en voldoende tijd neemt om te herstellen. Voor ruiters, vooral beroepsruiters is dat gewoon eigenlijk niet te doen. Waar ik als Ruitervitaal coach bij help is kijken naar een trainingsprikkel die je genoeg uitdaagt, maar je niet helemaal afmat zodat je er geen last van hebt als je de volgende dag gaat paardrijden.

Sporten als ruiter

Trainingsprikkel verschilt per ruiter

Die trainingsprikkel is ook voor iedere ruiter weer anders. Voor een endurance ruiter is dat bijvoorbeeld voldoende kracht en uithoudingsvermogen, want die moeten echt langere tijd bijvoorbeeld in verlichte zit zitten en hele lange stukken draven. Dus die pak ik in mijn trainingen dan bijvoorbeeld ook iets anders aan. Een dressuurruiter bijvoorbeeld juist ontzettend veel baat bij juist die aansturing, die fijne motoriek en een en een mooie onafhankelijke zit natuurlijk. Dus die hebben weer veel meer aan coördinatie, hand/arm aansturing en een sterkere romp. Zo heeft eigenlijk elke ruiter afhankelijk van zijn niveau en discipline wat anders nodig.

Welke oefeningen zou iedere ruiter moeten beheersen om betere te kunnen paardrijden?

Er zijn heel veel oefeningen die voor elke ruiter goed zijn om mee te pakken, ik noem een paar voorbeelden:

      • Kantelen van je bekken: daarmee ga je eigenlijk gewoon mooi rechtop staan in de mooie rechte houding. Je knieen zijn van het slot. Je gaat nu je onderrug juist bol maken. Dan kantel je je bekken achterover. Vervolgens maak je je onderrug hol zodat je bekken voorover gaan. En de kunst is, zeker voor ruiters, om dat niet vanuit je bilspieren te doen maar juist je buik- en rugspieren te gebruiken.
      • Rondjes draaien op één been: je gaat weer rechtop staan. Een been is je standbeen en je andere been til je een klein stukje op. Vervolgens ga je kleine rondjes draaien met dat been. Je bent het draaien naar voren en dan buiten langs naar achter en weer terug. Bij het draaien van deze rondjes is het de kunst is om dat heel beheerst te doen vanuit die bilspieren. Dus niet snel hup een rondje draaien, maar nee, juist heel langzaam en gecontroleerd.Heb je dat goed onder de knie dan komt de volgende uitdaging. Dat is namelijk om met je tegenovergestelde arm tegelijkertijd ook rondjes te bewegen. Dus ben je er met je linkerbeen bezig, ga je tegelijkertijd je rechterarm ook rondjes draaien. Dit is een hele goede oefening om je coördinatie te trainen.
      • Een laatste leuke oefening voor ruiters om te doen is de site plank. Een goede oefening om heel gemakkelijk zelf al te kunnen achterhalen welke kant dat jij sterker bent.

Hoe ben je eigenlijk Ruitervitaal coach geworden?

Een aantal jaar terug begonnen met mijn onderneming Stable & Fit. En dat is, zoals eigenlijk de meeste ondernemingen misschien wel ontstaan, niet zomaar gekomen.

Gebroken nekwervels

Een aantal jaar terug heb ik een best wel heftig auto-ongeluk meegemaakt, waarbij ik met tachtig kilometer per uur frontaal op een spookrijder ben gebotst. Mijn hele gezin zat in de auto. Mijn dochtertje was toen nog een baby’tje van ongeveer 7 maanden oud. Gelukkig zijn mijn vriend en mijn dochter daar heel goed uitgekomen, zij hebben er niks aan overgehouden. Voor mij geldt dat helaas niet, want ik heb daarbij onder andere meerdere nekwervels gebroken en ben net door het oog van de naald gekropen. Dan komt je leven eigenlijk ineens van het een op het andere moment in één klap stil te staan. Letterlijk en figuurlijk.

Na het ongeluk moesten die botbreuken natuurlijk weer helen.  Ik moest weer helemaal opnieuw leren hoe je je nek goed beweegt en heb daarvoor een revalidatietraject gevolgd. Een onderdeel daarvan was dat je ook gaat sporten. Zowel fitness als oefeningen met een fysiotherapeut. En om niet alleen alles weer sterker te maken, maar om ook weer goed te leren bewegen. Daar heb ik enorm veel van geleerd, zowel mentaal als fysiek. Wat me eigenlijk het meeste bij bleef was dat ik merkte van hé, dat sporten maakt me eigenlijk veel sterker en evenwichtiger in het zadel. Want paardrijden ging ook niet zo lekker meer na het ongeluk.

Tijdens mijn revalidatie ben ik me meer gaan verdiepen in sporten. Wat doet beweging met je lijf en hoe kun je bepaalde punten verbeteren? Ik heb altijd al veel liefde voor zowel sporten als paardrijden gehad. Dus op een gegeven moment dacht ik waarom ga ik die twee dingen niet combineren!

Ik gaf al wel trainingen aan zwangere vrouwen en vrouwen die na de bevalling weer sterk en fit willen worden. Dus dat deed ik al. En paardrijden deed ik natuurlijk ook. Maar ja, hoe pak je dat aan? Hoe help je ruiters in zowel fysiek als mentaal in hun sport? Wat is voor een ruiter juist belangrijk? Toen ben ik eigenlijk daarna eens gaan googelen en toen kwam ik een opleiding tegen van One Switch. Ik ben die opleiding gaan volgen en heb daar onwijs veel geleerd. En zo ben ik gestart met mijn bedrijf Stable & Fit.

Ruiterfit

Suzanne Brooshooft – Stable & Fit

Hoe ziet een training met een Ruitervitaal coach eruit?

Ik geef trainingen aan individuele ruiters maar ook aan groepen ruiters. Waar we altijd vanaf starten is dat ik bekijk wat het doel van een ruiter is. Daarnaast kijk ik ook naar je huidige niveau en hoe eigenlijk voor al die verschillende vaardigheden die voor jou als ruiter belangrijk zijn. Hoe goed ben jij in balans? Hoe goed ben je in je coördinatie? Hoeveel kracht heb je in je rompspieren? Dus buik en rug, maar ook je armen en benen. Kun jij goed bewegen? Is je bewegingsvrijheid goed? Zeker in de gewrichten die ruiters vaak vastzetten. Maar denk bijvoorbeeld ook aan bovenrug, schouders en nek. Vervolgens maak ik op basis daarvan een plan, hoe gaan we jouw doelen behalen en hoe gaan we de vaardigheden verbeteren waarbij we merken dat daar nog wel wat winst te behalen valt?

Met personal training gaan we daar nog iets dieper op in, omdat je echt voor 100% natuurlijk op je eigen punten kan trainen. Dus je eigen doelen. En in de groepstrainingen kijk ik meer naar wat is het niveau van de groep en wat hebben alle individuele deelnemers nodig, En daar maak ik een training van, zodat het eigenlijk voelt voor iedereen goed te doen is, maar ook uitdagend. En dat je alsnog, ook al train je in een groep, specifiek bezig bent op je eigen doelen.

Copyright © 2024 Ruiterdoelen